Çocuklarda Sosyal Fobi

Sosyal fobinin temel belirtileri, yetişkin ya da kendi yaşıtı kim olursa olsun yabancılarla ilişki kurmaktan kaçınmaktadır. Çocuk sosyal ilişkilerden uzak durur, kendi ailesi ve tanıdıkları dışında kimseyle konuşmaz, yabancılarla olan ilişkide yanlış bir şey söylemekten, rezil olacağını düşündüğü için korkar.

Sosyal fobili çocuk alışık olmadığı çevrede, tanımadığı kişilerin bulunduğu ortamlarda şiddetli bir kaygı, sıkıntı, huzursuzluk ve utangaçlık duyar.

Çocuk ve ergenlerdeki sosyal fobi 5-13 yaşlarında ortaya çıkar. Ergenlerde daha sıktır meydana gelir, kız ergenlerde erkeklere göre oran 2 misli yüksektir.

Sosyal fobili çocuklar da bu belirtiler gözükmektedir;

• Derslerde söz almaktan, tahtaya kalkmaktan korkarlar. Bunun en temel nedeni sorulara yanlış cevap vermekten korkmalarıdır.
• Cesaret isteyen faaliyetlerden kaçınırlar. Etkinliklere katılmazlar.
• Sorumluluk gerektiren işlerden uzak dururlar. Sorumluluk çocukta büyük baskı yaratır.
• Konuşmaya katılmazlar. İnsanlarla sohbet edemezler.
• Sınavlarda büyük endişe yaşarlar.
• Öğretmene danışma, bir başkasından yardım isteme gibi eylemleri yapamazlar.
• Başkalarının yanında yemek yeme, genel tuvaletlere gitme, telefonda konuşma, fotoğraf çektirme gibi eylemlerden uzak dururlar.
• Diğer çocuklar benim arkamdan ne konuşuyor, benim hakkımda ne düşünüyorlar gibi sorular sürekli zihnini meşgul eder.
• Depresif ruh haline sahiptirler. İnsanlardan uzak dururlar.

Sosyal fobide psikolojik olarak eleştirilme korkusu vardır. Sosyal ortamlarda kızarma, ürperme, çarpıntı, titreme, terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, karın ağrısı, bulantı, idrara çıkma isteği gibi vejetatif belirtilerin yanısıra konuşamama, göz temasından kaçınma gibi davranışlar ortaya çıkar.

Sosyal fobinin tedavisinde amaçlanan hedefler sosyal beceri kazanımı, bilişsel yeniden yapılanma, anksiyete ile başa çıkma becerilerinin kazandırılması ve aile eğitimidir.

Sosyal fobi çocuklarda farklılıklar gösterebilir. Korku, bağırma, öfke nöbeti, donup kalma gibi klinik tablolar çocuklara özgüdür.

Her çekingen çocuğun sosyal fobik olarak değerlendirilmemelidir. Kısacası baştan söyleyecek olursak, her çekingen çocuk sosyal fobik değildir.

Gevşeme tekniklerinin, nefes egzersizlerinin öğrenilmesi sosyal fobi tedavisinde yardımcı uygulamalardır..

Sosyal fobi tedavisinde aileler de üzerlerine düşen sorumluluğu almalıdırlar. Ebeveynler çocuklarına iyi bir model oldukları ve doğru iletişim kurmayı öğrendiklerinde fobisini tam başarıyla yenecektir.